Groot Tuighuis wint Erfgoed Duurzaamheidsprijs 2023
Het Groot Tuighuis, gebouwd aan het begin van de 15e eeuw, heeft door de eeuwen heen gediend als kerk, kazerne, paardenstal, museum en depot. Sinds 2015 is dit historische pand onderdeel van de Erfgoedafdeling van de gemeente ’s-Hertogenbosch en is het verbouwd tot een modern erfgoedcentrum. De begane grond is vrij toegankelijk voor het publiek en biedt toegang tot het stadsarchief, terwijl de bovenverdiepingen worden gebruikt als kantoren en depot voor archeologische vondsten.
In 2023 werd de Erfgoed Duurzaamheidsprijs uitgereikt aan de Erfgoedafdeling van de gemeente 's-Hertogenbosch voor de renovatie en verduurzaming.
Duurzame Renovatie: Van Energielabel E naar A+
De renovatie van het Groot Tuighuis vond plaats tussen 2021 en 2023 en richtte zich sterk op het gebruik van natuurlijke bouwmaterialen en energie-efficiëntie. Dankzij de betrokkenheid en ondersteuning van Groene Bouwmaterialen, in samenwerking met Nico de Bont | TBI en de Bossche Erfgoedafdeling, is het energielabel van het pand verbeterd van label E naar A+. Deze renovatie bewijst dat het verduurzamen van historische gebouwen succesvol kan zijn met een biobased aanpak.
Biobased Isolatie: Hennep als Duurzaam Bouwmateriaal
Een belangrijk onderdeel van de renovatie was het gebruik van biobased isolatiematerialen. In dit project is gekozen voor hennepvezelisolatie, een snelgroeiende grondstof met uitstekende isolatiewaarden en vochtregulerende eigenschappen. Hennep is een duurzame keuze die perfect past bij de oorspronkelijke bouwprincipes van historische gebouwen, die vaak gebruik maakten van dampopen en vochtregulerende materialen.
Erfgoed Duurzaamheidsprijs: Een Erkenning voor Innovatie
De Erfgoed Duurzaamheidsprijs werd tijdens de Week van Duurzaam Erfgoed in 2023 uitgereikt door Staatssecretaris Cultuur en Media Gunay Uslu. Het Groot Tuighuis won de vakjuryprijs in de categorie 'Zakelijk'. Gemeente ’s-Hertogenbosch nam samen met VB Erfgoed & Architectuur en het betrokken bouwteam de prijs in ontvangst. Deze prijs, geïnitieerd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, het Nationaal Restauratiefonds en stichting Nederland Monumentenland, is bedoeld om monumenteigenaren te inspireren en te laten zien wat er mogelijk is op het gebied van duurzame monumentenzorg.
Verduurzaming met Respect voor Historie
Bij de renovatie van het Groot Tuighuis werden oude bouwprincipes gecombineerd met moderne technieken om het gebouw toekomstbestendig te maken. De thermische schil van het pand werd verbeterd en geïsoleerd, en de installaties werden vernieuwd en verduurzaamd. Door het gebouw slim in te richten en gebruik te maken van zonnewarmte, kon de energie-efficiëntie aanzienlijk worden verbeterd.
Innovatieve Oplossingen: Van Glazen Vloeren tot Splitsbare Installaties
Op de begane grond werd onder de originele tegels vloerverwarming aangelegd, terwijl een glazen vloer tussen de onderste lagen en de zolderverdiepingen de warmte vasthoudt waar dat nodig is. Deze vloer is losmaakbaar geconstrueerd, zodat bij toekomstige ingrepen in het pand de vloer zonder schade aan het monument verwijderd kan worden.
De Toekomst van Duurzaam Erfgoed met Biobased Materialen
Bij de renovatie van het Groot Tuighuis is waar mogelijk gekozen voor biobased bouwmaterialen. Hennepisolatie werd toegepast in de houtskeletbouw voorzetwanden, en schelpenisolatie en inblaaswol werden gebruikt voor de isolatie van de vloeren. Deze materialen hebben niet alleen een positieve CO2-impact, maar bieden ook gunstige vochtregulerende eigenschappen, waardoor ze bijzonder geschikt zijn voor monumentale gebouwen.
De renovatie van het Groot Tuighuis laat zien dat duurzame keuzes, gecombineerd met respect voor historische bouwprincipes, kunnen leiden tot succesvolle en toekomstbestendige oplossingen voor monumenten.