Huis te Manpad: Restaureren en verduurzamen met biobased materialen

Aan de rand van Heemstede staat Huis te Manpad: een rijksmonumentaal herenhuis met een geschiedenis die teruggaat tot 1634. Een plek vol verhalen, ambacht en karakter. Het Grote Huis wordt volledig gerenoveerd en klaargemaakt voor de toekomst. Wat begon als een reguliere renovatie, groeide dankzij het advies van Nico de Bont en Groene Bouwmaterialen uit tot een biobased renovatie van uitzonderlijk niveau.

Een team met dezelfde missie

Onderwaater Architecten Ingenieurs B.V. leidde in samenwerking met Aannemer Nico de Bont Amsterdam de restauratie en verduurzaming. Hun gezamenlijke doel: het monument in ere herstellen én klaarstomen voor een energiezuinige toekomst, zonder het historische beeld aan te tasten.

Materialen en isolatie

Door goed naar de bouwfysica, de koudebruggen en het gewenste comfort per ruimte te kijken, bleek biobased isoleren de beste keuze. Samen met Onderwaater Architecten en Nico de Bont onderzochten we de bestaande situatie en kwamen tot een compleet pakket van natuurlijke materialen, passend bij. Dat advies werd omarmd.

Om het monument zo duurzaam én historisch verantwoord mogelijk te verbeteren, is gekozen voor hoogwaardige biobased materialen:

• Gutex Multitherm – houtvezelisolatie voor de buitenschil
• Gutex Ultratherm – drukvaste isolatie voor dakopbouwen
• Kurkisolatie 80 mm + 40 mm – dampopen, natuurlijk en uitstekend tegen koudebruggen
• Intello X – variabel dampremmende luchtdichting
• Fronta Quattro – robuuste, waterkerende en winddichte folie
• Isolena kierdichtingsband – wolband voor lastige aansluitingen

Vooral de luchtdichting vroeg extra aandacht. Samen met Joris van Os (Pro Clima) werd een gedetailleerde aanpak ontwikkeld om de historische constructie luchtdicht te krijgen zonder in te leveren op dampopen bouwen.

Het huis wordt ingepakt

Omdat het hele dak wordt vervangen en dun biobased wordt nageïsoleerd, is een enorme overkapping gebouwd over het volledige huis. De steigers staan rondom, het pand is volledig ingepakt en er is een speciale bouwbrug over de slotgracht gemaakt.
Zelfs de vier grote schoorstenen zijn tijdelijk weggehesen om veilig door te kunnen werken in de winter.

Restauratie met respect voor historie

De werkzaamheden lopen dwars door alle bouwdelen heen:

• Dak: biobased isoleren vanaf de buitenkant, lood- en zinkwerk vernieuwen, dakpannen herstellen
• Gevels: voegwerk herstellen met kalkmortels die aansluiten bij de originele samenstelling
• Kozijnen en ramen: 970 (!) ramen worden aangepakt, opnieuw opgebouwd en voorzien van monumentaal dubbelglas met een licht golvend effect
  Natuursteen: zacht reinigen, schuren en polijsten
  Terras uit 1954: herstellen van betonrot met een tijdelijke staalconstructie in het steigerwerk
• Interieur: later volgt restauratie van onder meer de wandschilderingen van Jurriaan Andriessen

Alles wordt zoveel mogelijk uitgevoerd zoals het in de 17e eeuw bedoeld is – maar dan met het comfort van nu.

Ervaringen & vooruitblik

De sfeer op de bouwplaats is er één van toewijding. Van het freeswerk aan de schuiframen tot het herstellen van het voegwerk: iedereen werkt met precisie en liefde voor het vak. Huis te Manpad wordt hersteld en toekomstbestendig gemaakt met natuurlijke materialen die passen bij het karakter van het huis én bij de ambities van de betrokken partijen.